December 2023

Alles heeft waarde

Fotoboek De Arm

Wat de een troep vindt, kan voor de ander een schat zijn. Op dat principe drijft de Arm al meer dan veertig jaar. Fotograaf Daniëlle Moelker maakte een boek over de Utrechtse kringloopwinkel, waar sociaal en duurzaam hand in hand gaan.

‘Niets hoort bij elkaar, maar alles klopt.’ Die gedachte popt bij haar op als fotograaf Daniëlle Moelker kringloopcentrum De ARM binnenwandelt. Al die spullen uit al die verschillende werelden, volgens een strikte orde samengevoegd tot één nieuwe wereld. Die orde verraste haar, vertelt ze. ‘Je zou meer chaos verwachten op een plek waar tweedehands spullen worden ingezameld, maar er heerst een duidelijke structuur. Alles is systematisch gesorteerd en ligt netjes bij elkaar in kasten, stellingen en op schappen. Visueel heel interessant voor mij als fotograaf, met al die lijnen, vlakken en kleuren.’

Behalve door de esthetiek van de kringloopwinkel raakte Daniëlle ook gefascineerd door het verhaal erachter. Jarenlang was ze er kind aan huis en bracht ze in beeld wat de een heeft afgedankt, maar voor de ander nog van grote waarde is. Onlangs verscheen haar boek: De Arm Kringloopwinkels. Het is een fotografisch portret van een universum vol herbruikbare spullen en van de mensen die in dat universum werken.

Veilige haven

De ARM, Alternatieve Renovatie Maatschappij, is in 1982 medeopgericht door jeugdhulpverleners Ad Schenk en Toos Biljard. Met een zinvolle dagbesteding wilden zij weer zelfvertrouwen en structuur geven aan jongeren ‘van de straat’. In de werfkelder onder Tivoli aan de Oudegracht knapten ze afgedankte meubels en apparaten op, waarna die weer verkocht konden worden. Een kleinschalig sociaal initiatief dat in de daaropvolgende decennia uitgroeide tot een zichzelf bedruipende maatschappelijke organisatie met vele tientallen vrijwilligers, mensen in dienstverband, diverse winkels aan de Oudegracht en een kringloopwarenhuis in Hoograven.

Eén ding bleef daarbij altijd staan: De ARM is een veilige haven voor mensen die elders niet zo makkelijk aan het werk komen. Daniëlle: ‘Je kunt er re-integreren na een burn-out, stagelopen, een taakstraf uitvoeren en blijven zo lang je wilt. Het heet niet voor niets de ARM: de organisatie slaat een arm om haar medewerkers heen. Ik heb veel bijzondere mensen met al even bijzondere verhalen gefotografeerd. Soms wilden ze anoniem blijven.’

Van waarde

De ARM heeft niet alleen een belangrijke functie voor de mensen die er werken, maar ook voor de stad. Menig student koopt er z’n meubels, veel nieuwkomers vinden er hun eerste huisraad en voor mensen die duurzamer willen leven is de winkel ook een uitkomst. Slechts 5 procent van wat er binnenkomt, eindigt als restafval, staat op de website te lezen. Al het andere wordt gerecyceld, zo nodig na reparatie in de hout, witgoed-, fietsen-, elektronica- of schilderwerkplaats of het naaiatelier. ‘Ook is er de Circulaire Werkplaats, met een designer die zich bezighoudt met het upcyclen van op het oog onbruikbare spullen,’ vertelt Daniëlle. ‘Uit een plastic bordje en bakje ontstaat een lamp, en een klok die niemand wil wordt met een hippe kleur omgetoverd tot wandobject.’

Waarde herstellen en toevoegen, daar draait het om bij de ARM. Aan spullen, maar ook aan mensen. ‘Het is een plek zonder oordeel waar medewerkers hun eigenwaarde kunnen hervinden,’ aldus de fotografe. ‘Waar gekeken wordt naar wat ze wél kunnen, ze veel vrijheid krijgen en ze zich gewaardeerd voelen.’ En ook voor de klanten is de ARM een plek van grote waarde, vervolgt ze. Vanwege de met zorg geselecteerde, betaalbare spullen, maar ook vanwege de sfeer. ‘Er zijn mensen die er elke dag even een rondje komen maken. Op zoek naar iets speciaals, of gewoon voor een praatje.’

Elke week weten wat er speelt?

Meld je aan voor de Uitmail, Kidsmail of Festivalmail.

Aanmelden voor de nieuwsbrief