In de immersieve expo Op aarde van Sonnenborgh Museum en sterrenwacht leidt de virtuele basisschoollerares Elin je langs al het mooie van de natuur. ‘We moeten weer verliefd worden op onze planeet.’ We kijken niet meer met verwondering naar de aarde. Dat wil deze expo veranderen Docente Elin is op zoek naar een nieuw verhaal om haar leerlingen te helpen de klimaatcrisis anders te benaderen. Via oortelefoons die je opzet na binnenkomst bij de tentoonstelling Op aarde, leidt de virtuele onderwijzeres je langs acht zintuigenprikkelende installaties, gemaakt door verschillende kunstenaars. Zo wil ze tegenwicht bieden tegen de dystopische blik waarmee veel mensen nu naar de toekomst van de planeet kijken, vertelt Emma Vendel, hoofd marketing en communicatie bij Museum Sonnenborgh. ‘We kijken niet meer met verwondering naar de aarde en dat wil deze expo veranderen. Door Elins ogen zie je de grootheid van het heelal, voel je de aarde onder je voeten, vlieg je mee met de grutto’s en schiet je even wortel naast de bomen in het park. We hopen dat je weer verliefd wordt op de aarde.’ foto: Jerry van der Weerd Brief aan de aarde In Sonnenborgh is het gebruikelijk om de blik naar buiten te richten, naar de sterren, de zon en de maan. ‘Maar,’ zegt Emma, ‘je kunt niet naar het heelal kijken zonder onze eigen planeet erbij te betrekken. Dat doen we dus in deze tentoonstelling. Het is een filosofische ontdekkingsreis langs verhalen, kunst en wetenschap rondom het klimaat en onze relatie met de aarde. We willen haar schoonheid onder de aandacht brengen en de bezoeker een beetje moed geven voor de toekomst.’ En dus vertelt Elin bij de acht installaties wetenschappelijk-filosofisch getinte verhalen over onder andere de zon, het water, de aarde en de lucht. Zo leer je meer over de leefomstandigheden van dieren, planten en de mens. Bij elke installatie krijg je een paar vragen die tot nadenken stemmen, zoals: heb jij de wereld weleens bekeken vanuit het perspectief van een andere levensvorm? Aan het eind van de expo kun je een brief schrijven aan de aarde. De eerste exemplaren hangen al aan de muur. ‘Dank je lieve aarde, dat je mij draagt, voedt, troost, plezier geeft. Je biedt mij letterlijk vaste grond onder mijn voeten, plek om te wortelen, dorst te lessen. Ik doe mijn best om ook goed voor jou te zorgen,’ schrijft bezoekster Aletta. Leren luisteren De eerste installatie wordt ondersteund door een verhaal van Elin over ons ecosysteem. Kijk je door de buizen aan de muur, dan zie je een stukje groen buiten het gebouw van Sonnenborgh. Zo kun je het contact met je natuurlijke omgeving weer een beetje herstellen, is het idee. Emma: ‘We zijn vergeten hoe we met de natuur in gesprek moeten gaan. Om weer veerkracht op te bouwen, moeten we opnieuw leren luisteren.’ Op illustraties staat dan ook te lezen: ‘Praat eens met een boom. Stel je voor aan een plant. Leer de natuur om je heen kennen.’ In een andere installatie kun je met een zonnebrilletje naar de zon kijken, die wel eerst nog even ‘aangezet’ moet worden. Intussen vertelt Elin over het zonneonderzoek dat eerder plaatsvond bij Sonnenborgh, waarbij wetenschappers met een zonnetelescoop ontdekten uit welke stoffen de zon bestaat. Praat eens met een boom. Stel je voor aan een plant ‘Onderzoek en verwondering geven hoop, zelfs in donkere tijden,’ zegt Elin. ‘Net zoals wetenschappers tijdens oorlog en onzekerheid bleven kijken naar de zon, kunnen wij ook blijven leren en zoeken naar oplossingen. Kennis en nieuwsgierigheid zijn essentieel in het omgaan met de klimaatcrisis.’ Een actueel thema, gezien de (terechte) aandacht voor de huidige oorlogen en conflicten, waardoor andere problemen, zoals de klimaatramp, dreigen onder te sneeuwen. foto: Jerry van der Weerd Waterfamilie Op aarde is een immersieve ervaring. Ogen dicht, voelsprieten aan dus. In een klein, donker holletje kun je zelf ervaren hoe de harde, granieten buitenste laag van de aarde aanvoelt. Je hoort er over de ‘chronocide’: de geschiedenis en herinneringen in de aardlagen worden gewist door mijnbouw en erosie. Emma: ‘Mensen gebruiken de bodem voor zichzelf. Bomen kunnen heel oud worden, maar wij kappen ze vaak al lang voor die tijd. Zo raken we de geschiedenis van de aardkorst kwijt.’ Onder een ‘douche’ van sliertjes (‘De oceaan begint in je badkamer’) hoor je Elins verhaal over de kracht van water. ‘We moeten water de ruimte geven en leren ermee mee te bewegen. Water beheersen door het in te dammen brengt schade aan de natuur en klimaat. Rivieren verbinden ons allemaal, als een grote waterfamilie.’ Vanuit verbinding Bij de installatie over de lucht zie je vanuit het perspectief van een vliegende grutto hoe verschillende landschappen met elkaar verbonden zijn. Elin: ‘We leerden vliegen van vogels en stuurden satellieten de lucht in. Vogels als “natuurlijke satellieten” kunnen ons helpen de aarde beter te begrijpen. Want wat als redding begint met écht begrijpen, niet vanuit controle maar vanuit verbinding? Misschien is dat wel onze grootste taak: opnieuw leren luisteren naar de taal van de aarde.’ Vanaf 16 jaar, Sonnenborgh – Museum en Sterrenwacht, sonnenborgh.nl Evenement Op Aarde Sonnenborgh Museum en Sterrenwacht Nieuwe, immersieve tentoonstelling. Een ervaring die raakt, verwondert en je blik op de wereld verandert. Laat je meevoeren in een filosofische ontdekkingsreis langs verhalen, kunst en wetenschap over klimaat en onze relatie met de aarde. Datum doorlopend Tijd diverse tijden Bekijk evenement Locatie Sonnenborgh Museum en Sterrenwacht Ontdek de geheimen van het bastion Sonnenborgh. Beklim de trappen naar de sterrenkoepels, voorspel het weer en bekijk de hemel met de speciale telescopen. Bekijk locatie