Het Gebouw

Het Gebouw

Klopgebouw aan de Vaartse Rijn

Utrecht staat vol met bijzondere gebouwen waar je regelmatig langsfietst, maar zeker niet alles van weet. Zoals het Klopgebouw aan de Vaartse Rijn.

tekst: Martine Bakker

‘Weg,’ zegt mijn tante Sara altijd, als ze bedoelt dat iemand is overleden. Ik vind het een mooie omschrijving van de dood, want wat weten we daar precies van? Ook gebouwen kunnen opeens weg zijn. Zoals de hal van machinefabriek De Klop, aan de Vaartse Rijn. Dat de sloop in 2007 nogal plotseling kwam, had mede te maken met het illegale karakter: er was geen vergunning voor verstrekt. En dat terwijl het een gemeentelijk monument betrof uit 1913.

De fabriekshal van baksteen was niet heel bijzonder, maar wel karakteristiek voor die tijd. Met twee lage zijbeuken en een hoog middendeel met ramen in de nok, zodat daglicht van boven kon binnenvallen. Machine­fabriek De Klop werd al snel na de bouw overgenomen door Poensgen en Wessels, gespecialiseerd in ‘wasserijmachines’. Vervolgens zat er vanaf 1940 een veevoeder­fabriek die eerst De Adelaar heette en daarna Vicona.

Mijn opa (tante Sara’s schoonvader en al lang ‘weg’) was een van de vrachtwagenchauffeurs van de veevoederfabriek, waaruit maar weer blijkt dat architectuur­geschiedenis altijd verder reikt dan architectuur. Hij reed krachtvoer naar bestemmingen in Nederland, soms België, en moet erg stoffig geweest zijn als hij thuiskwam van zijn werk. Hij woonde trouwens met zijn gezin in de Kolfstraat, ook weg.

Maar – en dit kan alleen bij gebouwen, niet bij mensen – de fabriekshal is er nu weer. Of althans een kopie. De Franse filosoof Jean Baudrillard bedacht een speciaal woord voor een kopie van een verdwenen origineel: simulacrum. Over wat ‘echt’ was, bleef hij zichzelf echter vragen stellen, want ook met dat woord kwam hij er niet helemaal uit. Echt of niet, sinds de hal er weer staat, hoor ik als ik langs de Vaartse Rijn kom steevast de stem van mijn opa, die liefdevol en met licht ontzag ‘De Adelaar’ zegt.

Voor wie wil weten wat er nu in het gebouw komt: dat wordt het kantoor van studentenhuisvester XIOR.


Bekijk alle artikelen onder de rubriek ‘Het Gebouw’ >

Elke week weten wat er speelt?

Meld je aan voor de Uitmail, Kidsmail of Festivalmail.

Aanmelden voor de nieuwsbrief