Het Gebouw

Het Gebouw: Pleinotheek

Utrecht staat vol met bijzondere gebouwen waar je regelmatig langsfietst, maar zeker niet alles van weet. Zoals de Pleinotheek op het Berlijnplein: weer zo’n gezellig ontregelend initiatief van RAUM.

Op het terrein van ‘stadslab’ RAUM aan het Berlijnplein staat een gebouwtje dat, hoe klein ook, door de vrolijke lichtreclame op het dak toch moeilijk over het hoofd gezien kan worden. Dit is de Pleinotheek. Met zijn luiken, etalages, schappen en automatiekdeurtjes aan alle kanten is het de overtreffende trap van een kiosk. Je kunt er direct aan de straat een snelle kop koffie krijgen, een boek en spelletjes lenen, spullen ruilen, kunst exposeren, een advertentie ophangen en al dan niet kunstzinnige kleinigheden kopen.

Wat en hoe precies werd geheel in lijn met de uitgangspunten van RAUM bepaald door buurtbewoners. Kort samengevat draait het bij RAUM om het vieren van de publieke ruimte. Initiatieven zijn zowel in hun uitkomst – in dit geval de Pleinotheek – als in de aanloop naar die uitkomst sterk gericht op gezamenlijkheid. De eerste stap richting Pleinotheek bestond dan ook uit het ophalen van ideeën bij omwonenden, over wat zij zich wensten op het plein. Zij blijven als hoofdgebruikers van de publieke ruimte betrokken bij de verdere programmering.

De Pleinotheek is een ontwerp van La Bolleur, dat samen met Fulco Treffers al eerder voor RAUM werkte. Door zijn turquoise gevelplaten en industriële design is de multifunctionele kiosk echter minder festivalachtig dan de andere bouwsels van het designbureau. La Bolleur ging uit van de basisstructuur van een zeecontainer, waar wanden en kastjes als prefab-elementen in- en aangehangen kunnen worden. Dit is een modulair systeem, wat de toch al veelzijdige functie nog meer variatie biedt: de elementen passen overal.

Een kiosk is een van oudsher beproefd laagdrempelig principe. Vanaf 1900 popten er in Nederland steeds meer op in parken en op pleinen. Er werden onder meer glazen limonade, bloemen of kranten verkocht en in speciale kiosken van de geheelonthoudersbond bestond de koopwaar uit melk. De kiosken waren steevast bijzonder vormgegeven. In het begin een beetje oosters, omdat het een van oorsprong Perzisch gebouwtype is, maar later ook speels-modern.

Beroemde architecten als H.P. Berlage gingen op deze kleine schaal verder dan ze bij een groot gebouw zouden doen, als om stilistisch grenzen af te tasten. Door zijn grappige overdaad past de Pleinotheek in die traditie. Tegelijkertijd sluiten al die luiken en schapjes perfect aan bij de laagdrempelige buurtfunctie.


De feestelijke opening van de Pleinotheek is op 14 april 2024, RAUM, Berlijnplein. Zie raumutrecht.nl voor meer info.

Elke week weten wat er speelt?

Meld je aan voor de Uitmail, Kidsmail of Festivalmail.

Aanmelden voor de nieuwsbrief