Villa Concordia: Veilige vrijplaats

Dit jaar is het tweede seizoen van de programmering begonnen met een rijk aanbod aan evenementen, van ballroom tot filmavonden. Jonnie: ‘We werken ook samen met grotere Utrechtse organisaties, zoals Hoogt on Tour en Theater Oester, om zo een programma samen te stellen dat de diversiteit in de stad weerspiegelt. Ik kijk naar wat er speelt in de gemeenschap en waar de behoefte ligt. We bieden evenementen waarin queer identiteit centraal staat, en die herkenning en representatie bieden. Zo ontstaat er een veilige haven waar iedereen zich vrij voelt om zich te uiten.’

Het programma van Villa Concordia is daarmee niet alleen een plek voor kunst en cultuur, maar ook voor sociale verbindingen, waar iedereen zichzelf kan zijn. ‘We hopen dat mensen hier durven experimenteren, twijfelen en groeien – zowel makers als bezoekers. Openheid en interactie zijn belangrijk – een meisje dat laatst alleen naar een voorstelling kwam, werd door een groepje uitgenodigd om bij hen aan te schuiven. In reguliere theaters zul je dat niet zo snel zien. Nu was het spontaan doordat de ruimte het toeliet.’
De sfeer in Villa Concordia is intiem en laagdrempelig. De zaal biedt plaats aan maximaal tachtig bezoekers en biedt een persoonlijke, warme setting. ‘Mensen nemen vaak een rugtasje mee met de kleding waarin ze buiten liever niet rondlopen. In de Villa kun je dragen wat je wil, zonder dat je er op aangesproken wordt.’

Queerness is van alle tijden Dankzij verhalen uit het slavernij­verleden worden we ons steeds meer bewust van de impact ervan op het heden. ‘Maar wat ik miste, waren queer verhalen,’ zegt Raymi Sambo van Raymi Sambo Maakt. Met Villa Concordia ontwikkelde hij Queer Keti Koti. ‘Voordat India en het grootste deel van Afrika gekoloniseerd werden, was het op veel plekken normaal om non-binair te zijn. Ook is bekend dat er sprake was van meerdere genders. Maar in boeken, films of theater over slavernij heb ik nooit verhalen gehoord over queer personen. Met ons gezelschap willen we dat gat vullen, want queerness is van alle tijden. We proberen de geschiedenis rijker te maken.’ Queer Keti Koti in Villa Concordia heeft die missie ook. Op deze gevarieerde avond kijken jonge schrijvers, makers en performers met een nieuwe blik naar de geschiedenis. Er worden onder meer twee korte theaterstukken gespeeld, geschreven door Utrechtse studenten aan de schrijvers­opleiding. ‘Zo schrijven ze over een tot slaaf gemaakte jongen die verliefd wordt op de zoon van de plantagehouder en andersom. Omdat we dit soort verhalen niet in de archieven vonden, creëren we ze nu zelf. Ook wil ik traditionele en moderne kunstvormen combineren die dezelfde betekenis hebben.  Zoals muziek uit tijden van slavernij in combinatie met de dansstijl vogue.’ Raymi merkt dat de ontwikkeling van het programma hem ook op persoonlijk vlak raakt. ‘Ik weet als zwarte queer man als geen ander hoe het is om in een ruimte te zijn waar je verhaal vergeten of niet verteld wordt.’ Hij ziet dat gesprekken over het slavernij­verleden vaak beladen zijn. ‘Vooral onder witte mensen is er nog een groot gevoel van schuld, waardoor ze niet openstaan voor onze gedeelde geschiedenis. Met deze verhalen willen we geen schuldgevoel opwekken, maar bewustzijn creëren. Door andere perspectieven te delen, ontstaat hopelijk meer begrip en verbinding.’

Jonnie is ook zakelijk directeur van Raymi Sambo Maakt, het gezelschap rond Raymi Sambo, dat voorstellingen, podcasts, films en talkshows brengt over onderwerpen die hun wortels vinden in de interculturele en de queer samenleving. Samen ontwikkelden ze een plan voor Queer Keti Koti. ‘Queer personen zijn uit de geschiedenis geschreven en ook het perspectief van de queer persoon in tijden van slavernij is onderbelicht,’ aldus Jonnie. ‘Maar liefde, intimiteit en verbondenheid is universeel, ook binnen systemen van onderdrukking. Denk aan verborgen relaties tussen tot slaaf gemaakten van hetzelfde geslacht, of personen die buiten de norm vielen. Queer Keti Koti maakt dit soort vergeten verhalen zichtbaar en voegt menselijkheid toe aan een geschiedenis die vaak alleen in termen van geweld wordt verteld. En hopelijk wordt die daarmee voelbaarder voor een breder publiek.’

5 juni 2025, Jennifer’s Body, Villa Film Night en Lesbische Leesclub rondom queer horror

13 t/m 15 juni 2025, Friends of Dorothy, Theater Oester, voorstelling over de wereld van dragqueens en lipsync acts

26 juni 2025, Queer Keti Koti

villaconcordia.nl