Veel gebouwen in Utrecht hebben een verhaal. Waarvan zijn ze in de voorbije jaren of zelfs eeuwen getuige geweest? Willemijn Roodbol en Feya Hijl zoeken het voor je uit. Deze maand: voormalig Politiebureau Wittevrouwen. Op het chaotische kruispunt Wittevrouwenstraat-Lucasbolwerk, tegenover café Tilt, staat een bijzonder wit gebouw met zuilen en een klokkentorentje: het voormalige politiebureau Wittevrouwen. Op deze plek stond vroeger de middeleeuwse Wittevrouwenpoort. Toen die toegangspoort tot de stad werd gesloopt, bleef de functie – stedelijke belastingen innen – bestaan. Daarom werd er in 1858 op deze plek het commiezenhuis gebouwd, het kantoor voor tolambtenaren, naar een ontwerp in neoclassicistische stijl van de stadsarchitect C.A. Boll van Buuren. Na de afschaffing van de stedelijke belastingen kreeg het pand een nieuwe rol. Van 1865 tot 1980 diende het als politiebureau Wittevrouwen, wat handig was, omdat de gevangenis Wolvenplein om de hoek tegelijkertijd de deuren opende. illustratie: Feya Hijl Het bureau was klein, met een cel om mensen tijdelijk vast te houden en een spreekkamer voor aangiftes en meldingen van overlast. Op de bovenverdieping woonde eerst de portier van het commiezenhuis en later werd het verhuurd aan gezinnen. Nadat de politiepost eind jaren 1980 sloot, werd het in gebruik genomen door een advocatenkantoor. Leuk feitje: de klok boven op het dak is de Odulphusklok uit 1513 – de oudste bronzen klok van Utrecht. Hij is vernoemd naar de heilige Odulphus die in de vroege middeleeuwen zijn laatste rustplaats vond in Utrecht. De klok weegt zo’n 200 kilo en werkt nog steeds! Ondanks dat gewicht heeft hij op drie belangrijke gebouwen in Utrecht gehangen, tot hij uiteindelijk hier zijn plek vond. De gemeente Utrecht, tot voor kort eigenaar van het pand, diende tot enkele jaren geleden dagelijks het uurwerk op te winden. Zowel het uurwerk als het luiden van klok Odulphus is nu elektrisch bediend. De zuilengalerij op de begane grond is uniek in Utrecht, en geschikt voor een belangrijk, openbaar belastingkantoor met autoritaire uitstraling. Het grote stadswapen aan de zijkant op het dak past ook bij de uitstraling van een officieel gemeentelijk gebouw. Tegenwoordig zijn er kantoren in het gevestigd en blijven de deuren helaas dicht voor publiek. (Sinds maart 2025 zit er in de nok van het gebouw een bed & breakfast, met twee studio’s voor vier personen; zie deoudebeltoren.nl – red.)